تحقق رویای پیشگیری از آنفولانزا  
  
این یک آرزوی دیرینه برای بشر بوده است که در فصل سرما از عوارض ناخوشایند آنفولانزا در امان باشد. در واقع یک هفته بصورت شبانه روز، با تب و لرز و سرفه های خشک و دردهای عضلانی و ضعف ، خستگی و کوفتگی ، دست و پنجه نرم کردن ، برای هیچیک از ما خوشایند نخواهد بود. چرا که این موضوع علاوه بر صدمات بهداشتی آن و فارغ از تحمیل بار مالی به خانواده ، سبب می شود کلیه برنامه هفتگی خانواده دستخوش تغییرات شود. همه ما بارها تجربه کرده ایم که شایعترین علت غیبت از کار و مدرسه در این فصل سرماخوردگی است. و این برای همه ما تبدیل به یک سؤال اساسی شده است که چگونه می توانیم پیش از شیوع ویروس آنفولانزا و همه گیر شدن آن ، خود را دربرابر آن ایمن سازیم. در این گزارش سعی کرده ایم با ذکر پاره ای از اصول علمی در خصوص پیشگیری و درمان آنفولانزا، شما را با این بیماری و راه های مقابله با آن آشنا کنیم .
● آنفولانزا یک بیماری ویروسی است
آنفولانزا شایعترین بیماری ویروسی فصل سرما است که دستگاه تنفسی را درگیـر می کند و شدیدا مسری است یک ویروس آنفولانزا ممکن است ۹۰ بار کوچکتر از یک گلبول قرمز خون انسان باشد، به اندازه ای کوچک که می تواند میان امواج نوری پنهان شود. اما همین ویروس کوچک می تواند در یک سال به اندازه نیمی از مرگ و میرهای ناشی از تصادفات ترافیکی، باعث مرگ انسانها شود. در هر ویروس آنفولانزا از هر فصلی تا فصل دیگر جهش ژنتیکی ایجاد می شود و در نتیجه این امر تدارک سیستم های دفاعی قبلی را کم تاثیر می کند. اما پیشرفت های اخیر در صنعت داروسازی کشف یافته های شگفت انگیزی را در علم پزشکی در این زمینه در پی داشته است.که نتیجه عملی آن برای مردم تحقق رویای دیرین مقابله با آنفولانزا بوده است.در حقیقت دستیابی به نسل سوم واکسنی که تا ۸۰درصد موارد از این بیماری و عوارض آن جلوگیری می کند ، یکی از بزرگترین دستاوردهای بشر در این حوزه محسوب می شود.
● نشانه های آنفولانزا چیست؟
آنفولانزا با تب، سرفه، احساس سردی همراه با لرز، کوفتگی و درد در بدن، سر درد و خستگی همراه است. این نشانه ها به طور معمول ۳ تا ۴ روز ادامه دارند و پس از آن ممکن است بیمار برای یک هفته دیگر یا بیشتر، سرفه های خشک، آب ریزش بینی و گلودرد داشته باشد. خیلی از مردم در تشخیص آنفولانزا و سرما خوردگی دچار اشتباه می شوند. با اینکه این دو بیماری دارای تشابهاتی با هم هستند اما تفاوت هایی بارز با هم دارند. آنفولانزا برعکس سرما خوردگی ناگهانی شروع شده و حدود یک هفته طول کشیده و سپس بهبود می یابد. گاهی به دنبال ابتلا به آنفولانزا عارضه ای بنام ذات الریه یا همان عفونت ریه ها پیش می آید که این بیماری در اثر همان ویروس یا به دنبال ضعف سیستم ایمنی بدن توسط عوامل میکروبی دیگر ایجاد می گردد. افرادی که دچار بیماری های مزمن قبلی ـ عروقی و ریوی باشند بیشتر در معرض این عارضه قرار می گیرند. بیماری سرما خوردگی به آسانی قابل درمان است و در بدترین حالت امکان دارد به عفونت ثانویه باکتریایی منجر شود که آنهم به وسیله مصرف آنتی بیوتیک درمان می شود. ولی آنفولانزا بیماری خطرناکی است که هر ساله جان تعدادی از مردم را می گیرد. سرماخوردگی معمولا با گلو درد همراه با عطسه، آبریزش یا گرفتگی بینی شروع می شود. تب یکی از علایم معمول برای سرماخوردگی معمولی نیست. سردرد یا دردهای عضلانی هم رابطه مستقیمی با سرما خوردگی ندارنددر صورتی که در آنفولانزا اینگونه نیست.
● چه کسانی در معرض آنفولانزا هستند؟
۱) هر آنچه که سبب تضعیف سیتم ایمنی بدن می شود: از سوی تغذیه گرفته تا خستگی و فشار کاری و استرس ، از وجود بیماریهای مزمن از قبیل بیماری مزمن قلبی ، ریوی و کلیوی ، دیابت، آسم گرفته تا بارداری و کهنسالی ، امکان ابتلا به این بیماری را در فرد افزایش می دهد. کودکان مستعد آلرژی، آسم، بیماری های قلبی، مرض قند، کودکان مبتلا به عفونت های مکرر و کسانی که داروهای مضعف مصرف می کنند، یا کودکانی که مجبورند آسپرین طولانی مدت استفاده کنند، همگی در معرض این بیماری قرار دارند .
۲) هر آنچه که سبب تسهیل انتقال ویروس گردد : ازمحیط های بسته با تهویه نامناسب گرفته تا مکان های شلوغ مانند وسایل حمل و نقل عمومی، از کامپیوتر و گوشی موبایل گرفته تا خودکار و کاغذ . کودکانی که در مهدکودک و در تماس با سایر کودکان هستند، افرادی که در خانه های سالمندان زندگی می کنند، کارکنان مراکز بهداشتی و درمانی همگی بدلیل تردد در مراکزی که احتمال وجود ویروس در آن شدیدتر است، در معرض این بیماری قرار دارند .
● آموزش به کودکان
شیوع آنفولانزا در مکان هایی که تجمع افراد در آنها بیشتر است نظیر مدارس، مهدهای کودک احتمال بیشتری دارد چون اگر یکی از کودکان به این بیماری مبتلا شده و در این مکان ها نیز حضور داشته باشد می تواند به راحتی به دیگر همکلاسی ها و دوستان خود انتقال دهد.در واقع از آنجا که بیماری آنفولانزا به راحتی از طریق تماس هایی نظیردست دادن ، امانت گرفتن خودکار و دفتر و یا حتی صحبت کردن با یکدیگر به راحتی به دیگران سرایت می کند بنابراین در این زمینه باید با آموزش به کودکان در خصوص رعایت نکات بهداشتی از آلوده شدن دیگر افراد به این بیماری جلوگیری کرد.در واقع با توجیه کودکان در خصوص چگونگی انتقال بیماری می توان تا حدودی از گسترش آن جلوگیری نمود. اما باتوجه به تحقیقات علمی گسترده در رابطه با آنفولانزا باید اعتراف نمود که تنها راه پیشگیری از آنفولانزا، علاوه بر رعایت نکات بهداشت عمومی و فردی، استفاده از واکسن آنفولانزا است.
● هنگامیکه آنفولانزا دارید چه کنید؟
افرادی که مبتلا به آنفولانزا می شوند، فوراً علایم را تجربه نمی کنند. بنابراین آنها می توانند بیماری را به دیگران منتقل کنند بدون اینکه بدانند بیمار هستند. میزبان مبتلا می تواند قطرات آلوده را روز قبل از شروع علایم تولید کندو به این صورت در چرخه شیوع آنفولانزا قرار گیرد. فارغ از دورانی که فرد هنوز اطلاعی از بیماری خود ندارد، باید گفت به محض مشاهده نشانه های آنفولانزا رعایت نکات بهداشت فردی ازسوی بیماران ازجمله استفاده از وسایل وظروف جداگانه ، استفاده از دستمال کاغذی در هنگام عطسه و سرفه، اجتناب از حضور در اماکن عمومی، شست و شوی مداوم دستها ، مهمترین وظیفه مبتلایان به آنفولانزا در قبال سلامت اطرافیان و جامعه است. یکی دیگر از مواردی که سبب انتقال بیماری به دیگران می شود ، در اختیار قرار دادن وسایل شخصی از قبیل گوشی موبایل و همچنین کامپیوتر است. معمولا اینگونه وسایل مورد تقاضای افراد دیگر بصورت امانت جهت بهره برداری کوتاه مدت قرار می گیرد و اظهار این موضوع که دارنده، مبتلا به آنفولانزا است ممکن است در جلوگیری از شیوع بیماری موثر باشد.
● توصیه سازمان بهداشت جهانیWHO
ویروس آنفولانزا انواع مختلفی دارد که دایماً تغییر شکل می دهد .سه نوع اصلی ویروس آنفولانزا (A،B،C) وجود دارد، اما این ویروس ها توانایی جهش به انواع گوناگونی را دارند. و به این صورت زیرنوع ها یا سوش هایی را تولید می کنند که با ویروس اولی تفاوت دارند اما برخی از ویژگی های آن را حفظ کرده اند. سوش های ویروس آنفولانزا که باعث این بیماری می شوند ممکن است از سالی به سال دیگر تفاوت داشته باشد. و به همین دلیل است که ساخت واکسن برای آن آسان نیست و بر اساس تحقیقات گسترده برای هر سال بصورت ویژه و خاص تولید می شود. واکسن های جدید هر سال با استفاده از برآوردهایی که کدام نژادهای ویروس برای آن سال فعالترین خواهند بود، ساخته می شوند. در حالیکه واکسن هایی که در سال ۲۰۰۸/۲۰۰۷ بکار رفته برای آن دوره محافظت فراهم می کند، از اثر بخشی آنها برای فصل ۲۰۰۹/۲۰۰۸ نمی توان اطمینان حاصل کرد.و این یکی از وظایفی است که سازمان بهداشت جهانی(WHO) بر عهده دارد.صنایع داروسازی بر اساس توصیه هایی که از سوی سازمان بهداشت جهانیWHO در اختیار آنها قرار می گیرد و با در نظر گرفتن ملاحظات مربوطه ، اقدام به تهیه واکسنهایی مناسب همان فصل می نمایند.
● بهترین زمان برای پیشگیری
بطور کلی هر کسی که می خواهد احتمال ابتلا به آنفولانزا کاهش دهد باید واکسینه شوند. اما بهترین زمان برای مراجعه جهت دریافت واکسن چه زمانی است؟ در پاسخ به این سوال متخصصان معتقدند کودکانی که در خطر احتمال ابتلا به آنفولانزا شدید هستند و یا در بیماران با بیماریهای خاص و مزمن ، از قبیل بیماری ریوی، یا قلبی، که آنفولانزا ممکن است بیماری اصلی را شدیدتر کند و نیاز به جلوگیری از آنفولانزا در ایشان محرز است یابرای بیماران آسیب پذیر خصوصا دارای ضعف سیستم ایمنی به منظور جلوگیری از بستری شدن در بیمارستان و کاهش خطر مرگ، می بایست پیش از شیوع ویروس اقدام به واکسیناسیون نمایند. در واقع بهترین زمان برای این کار ماه مهر و آبان است. شما با واکسینه شدن سالانه علیه ویروس آنفولانزا می توانید از این بیماری پیش گیری کنید. به شرط آنکه در زمان مناسب اقدام نمایید.
● چه کسانی نباید واکسینه شوند؟
۱) افرادی که حساسیت شدیدی به تخم مرغ دارند.
۲) افرادی که قبلا واکنش و حساسیت شدیدی به واکسن آنفولانزا داشته اند .
۳) نوزادان کمتر از ۶ ماه .
۴) افرادی که مریضی شدید یا معمولی همراه با تب دارند باید تا کم شدن علایم بیماری صبر کنند .
۵) توجه داشته باشید که شیردهی منع مصرف واکسیناسیون آنفولانزا نیست و این واکسن برای مادران شیرده و نوزادانشان بی خطر است.
● توصیه های جهانی
آنفولانزا و عوارض آن سالیانه باعث مرگ و میر هزاران نفر در سراسر جهان می شود. هر چند سال یکبار نوع جدیدی از آنفولانزا پیدا می شود و چنان به سرعت انتشار جهانی می یابد که زندگی میلیونها نفر را به خاطر می اندازد، وحشتناکترین همه گیری جهانی آنفولانزا در قرن بیستم مربوط به سال ۱۹۱۸ میلادی بود که حدود ۴۰ میلیون نفر یعنی بیش از آمار کل کشته شدگان جنگ جهانی اول را به کشتن داد. این بیماری تقریباً هر زمستان با وسعت و شدت های مختلفی شایع می شود و تا اردیبهشت ماه ممکن است گریبان افراد مختلف را بگیرد.در حال حاضر سازمان پیشگیری و کنترل بیماریهای ایالات متحده تزریق واکسن آنفولانزا را برای سنین ۶ ماه تا ۱۸ سال به صورت سالانه، توصیه می کند. اگر این توصیه CDC به مرحله اجرا در بیاید ، تعداد کودکان واجد شرایط تنها در ایالات متحده به حدود ۳۰ میلیون نفر خواهد رسید.آنچه که قابل ملاحظه است آن است که توصیه های پیشین این مرکز کودکان ۶ تا ۵۹ ماهه را تحت پوشش قرار می داد.
  
 
   سعید اویس  
   روزنامه ابرار