دارای مجور تدریس از مرکز پژوهش های توسعه و آینده نگری استان بوشهر

https://lms.smtc.ac.ir/storage/smtc/pdf/1402/1402.05.31.pdf (بانک اطلاعات مدرسان دوره های آموزشی کارمندان دولت)

مرکز آموزش مدیریت دولتی

https://lms.smtc.ac.ir/person/teacherBank?filter=0&sort_by=last_name&dir=DESC&per_page=40&page=57

سوابق تدریس

- دوره ی آموزشی بهره وری و تکنیک های اندازه گیری آن

(اداره کل استاندارد استان بوشهر - نوسازی مدارس استان بوشهر - مرکز پژوهش های توسعه و آینده نگری استان بوشهر برای دستگاه های اجرایی استان)

- دروه آموزشی مدیریت زمان

(اداره کل استاندارد استان بوشهر - مدیران کنترل کیفیت در بوشهر، کنگان و گناوه)

- پویایی فردی و سازمانی

(اداره کل استاندارد استان بوشهر)

- اصول و تکنیک های بهره وری (کارکنان بهزیستی)

- مستندسازی تجربیات مدیران و کارکنان از دیدگاه مدیریت دانش (کارکنان پزشکی قانونی)

- ارتقای بهره وری در بخش دولتی (کارکنان دستگاه‌های اجرایی)

حکیم ابوالقاسم فردوسی:

گدایـــــی در این بـــوم و بر ننگ بود

بـــزرگی به مـــــردی و فرهنــــگ بود

که شد مهر میهن فــــراموش مـــــا

کــجا رفت آن دانش و هـــــــــوش ما

کــــز آن سوخت جان و دل دوستان

که انداخت آتـــــش در ایـــن بوستان

خـــــرد را فکندیم این ســــــان زکار

چه کردیم کـــــین گونه گشتیم خار؟

🖊️ محمد صفدران:

سیاست چو به دست رجال بود

همه کوشش بر کسب مال بود

مهر میهن آن زمان شد فراموش ما

که سیاست شد باری بر دوش ما

همه امرمان ببستیم به یوغ دوستان

همان قدرت طلبان و سیاست دوستان

رها کردیم انصاف و تولید و کار

طلا و ارز رقم زد سرانجام کار

ببرد مرا به وادی فرهنگ
همان دنیایِ زیبایِ قشنگ

زفتح الله گفت و ز قیامِ ناصر
ز نهضت ز تاریخ و ز قوامِ قاصر

بدیدم ز آن دریچه‌ی شهر فرنگ
جنگ ددان را با شیر و پلنگ

دوخت مرا بتاریخ همچو استاد درزگر
دستان پرتوانِ عبدالرحمن، استاد برزگر

محمد صفدران
اسفند 1403

هیچ سازمانی نمی‌تواند کاری بیش از توان کارکنانش انجام دهد!

به توانمندسازی و مهارت‌آموزی کارکنان خود توجه کنید!

سازمان‌ها بعلت جذابیت مشاغل تخصصی خود بر روی آ‌ن‌ها تمرکز بیشتری دارند!

مشاغل عمومی و پشتیبانی #سازمان خودرا از یاد نبرید!

برای رشد وبلوغ سازمان به همه‌ی #کارکنان و #مدیران #آموزش دیده نیازمندید!

یکی از اهداف سازمان ملی استاندارد ایران، آشنایی کارشناسان با مقوله بهره‌وری می‌باشد.

بهره وری (Productivity) یک دیدگاه فکری است که همواره سعی دارد آن چیزی که در حال حاضر وجود دارد را بهبود بخشد. براساس دیدگاه‌های متاثر از بهره‌وری، انسان‌ها می‌توانند با تلاش و پشتکار بیشتر کارها و وظایف‌شان را بهتر از قبل انجام دهند. به همین دلیل دولت‌ها و سازمان‌ها سعی دارند تا با افزایش بهره وری بتوانند کیفیت و کمّیت خدمات خود را افزایش دهند. برای ارتقاء سطح زندگی در جامعه باید کیفیت همه چیز بهتر شود. بهره‌وری در سازمان‌ها باعث می‌شود تا نیروی کار و سرمایه‌های مادّی و معنوی به بهترین شکل مورد استفاده قرار گیرند.

دوره آموزشی « اصول و تکنیک های بهره وری» با تدریس آقای مهندس محمد صفدران در محل سالن اجتماعات اداره کل برگزار گردید.

گفتنی است طی این دوره، 44 نفر از همکاران این اداره کل در این دوره حضور داشته اند. با توجه به مدت زمان برگزاری دوره در 8 ساعت، ساعت آموزشی 352 نفر در ساعت منظور گردید.

برای مشاهده خبر کلیک کنید:👇
https://bushehr.inso.gov.ir/portal/home/?NEWS/905273/904539/974794
🔊اخبار رسمی اداره كل استاندارد بوشهر در شبکه های اجتماعی 👇
https://eitaa.com/standard_bu
https://ble.ir/bu_standard
http://www.rubika.ir/inso_bu
https://virasty.com/inso_bu

محمد صفدران: زمان تفکرات تیلوری منقضی شده است!
نه تنها #فناوری و #هوش_مصنوعی بلکه ویژگی‌های نسلی که درحال وارد شدن به عرصه‌ی کار هستند! نه برایشان قابل تمکین است و نه می‌توانند جای ماشین و یا مثل ماشین کار کنند!
#مدیریت_منابع_انسانی #مدیریت #مدیریت_دولتی #بهره_وری

آن‌ها ماشین را درس می‌دهند تا برایشان کارکند!

محمد صفدران: برنامه‌ها قبل از اجرا توسط #کارکنان #تحلیل می‌شوند و با #تغییر به مقابله می‌پردازند.
به این می گویند علیل شدن توسط تحلیل!
مشارکت در #تصمیم‌‌‌سازی و آماده‌سازی با #تبیین، #تهیج و سهیم‌شدن در نتایج می‌تواند به شما برای #مدیریت_تغییر کمک کند.
#مدیریت #مدیریت_دولتی #مدیریت_منابع_انسانی
#نکات_مدیریتی

محمد صفدران: از #شهدا عکسی مانده است و سنگ قبری که آن هم بعضی هاشان ندارند! خیلی هاشان نه فقط سن کم که قد و قواره ی کوچک داشتند، اما عظمت و #پهلوانی آنها چند برابر جثه ای که در عضلاتش هیچ ذره ای از معرفت و #پهلوانی نیست می ارزید. به کجا رسیده ایم!

این ورزشکار از رفتار خودش عذرخواهی کرد و عنوان کرد نمی دانسته که عکس شهداست (از پشت تصاویر به سمت آن ها رفت)

اما...

آنهایی که بودجه های فرهنگی را خرج کردند، باید پاسخ #فرهنگ امروز را بدهند.
#شهیدان

محمد صفدران: به حرف کارکنانتان گوش بدهید.
نکته: گوش کردن به معنی شنیدن نیست!مثلا ما ممکن است در یک مسیر رانندگی کنیم و صدای موسیقی را بشنویم اما به آن توجه نکنیم، مثل خیلی از صداهای قابل شنیدن دیگر که ذهن ما را درگیر نمی کند!
پس شنیدن کافی نیست، گوش کنید و بازخورد بدهید
#مدیریت #مدیریت_دولتی #مدیریت_منابع_انسانی

محمد صفدران: فاصله بهره وری و به هر وری یک جابجایی حرف "ه" است. اگر چرخه بهره وری به خوبی اجرا و مستقر نشود موجب پراکندگی شده و به هر وری (به هر طرفی) به غیر از بهره وری خواهید رفت و منابع (نهاده) مضاعفی نسبت به ستانده مصرف و نتیجه معکوسی حاصل خواهد شد.
#مدیریت #مدیریت_دولتی #بهره_وری

محمد صفدران: در جلسات تصمیم سازی و تصمیم گیری فضا را برای ابراز عقاید باید باز گذاشت. کارکنانی هستند که نظراتشان تلخ است اما ناخواسته وکیل مدافعان شیطان خوبی هستند.
وجود نقش وکیل مدافع شیطان در این جلسات مهم است پس اگر کسی ندارید, با هماهنگی یک نفر این نقش را ایفا کند.
#مدیریت
#مدیریت_منابع_انسانی

محمد صفدران: قبل از PDCA, حتما SDCA کنید
یعنی قبل از شروع چرخه دمینگ به جای برنامه ریزی، یکبار از استانداردسازی شروع کنید
زمان زیادی نمی برد اما
اینطور چرخه دمینگ شما بهتر می‌چرخد و موجب افزایش اطمینان از رشد، توسعه پایدار، قرار گیری در مسیر صحیح و تحقق اهداف خواهد بود
#مدیریت
#مدیریت_دولتی

محمد صفدران: در ارزیابی باید مراقب اثرات یا همان خطاهای رایج، همچون خطای هاله ای، شاخ، پیگمالیون، گالاتئا، مقایسه ای و...
بویژه در ارزیابی کارکنان، چرا که می تواند موجب تضییع حقوق برخی و یا ارتقای بی دلیل برخی دیگر گردد
#مدیریت
#مدیریت_منابع_انسانی
#نکات_مدیریتی
#مدیریت_دولتی

محمد صفدران: #جهاد واجب کفایی است!، آن هایی که شعار می دادند و شعار می دهند وای اگر #خامنه_ای حکم جهادم دهد...
اینک شما و این #جهاد_تبیین
چه کرده اید و چه می کنید
برای #گام_دوم_انقلاب تا کنون چه کرده اید
بسمه اله. ..
#منطقه_انقلاب #ایران_قوی #ایران_عزیز #ایران #تمدن_ایرانی_اسلامی
#تمدن_ایرانی

کارکنان اشکون زن!
محمد صفدران: برخی کارکنان به صورت ذاتی نقش وکیل مدافع شیطان دارند. اینان همان اشکون زن دسته ی سنج و دمام هستند که نارتیم و مخالف ریتم در دسته می نوازند.اما موجب صدای نهایی و حماسی دسته ی سنج و دمام هستند.
پس مراقبشان باشید و در مقابل دیگران از آن ها محافظت کنید
#مدیریت_منابع_انسانی
#مدیریت

انتصاب محمد صفدران به سرپرستی اداره مدیریت ارزیابی عملکرد، امور حقوقی و پاسخگویی به شکایات

بهره‌مند: با همکاری مردم، استان را برای متخلفان عرصه استاندارد، ناامن می‌کنیم

مدیرکل استاندارد استان بوشهر خبر داد: با همیاری مردم، استان بوشهر را برای متخلفان و سودجویان عرصه استاندارد نا امن خواهیم نمود.
به گزارش روابط عمومی اداره کل استاندارد استان بوشهر؛ محمدرحیم بهره‌مند در آیین معارفه سرپرست اداره مدیریت ارزیابی عملکرد، امور حقوقی و رسیدگی به شکایات این اداره کل، ضمن مهم قلمداد نمودن وظایف این اداره، افزود: با بررسی‌های صورت گرفته از بازرسی سطح بازار (طرح طاها) و بیشترین محصولات فاقد استاندارد یا با کیفیت پایین‌تر از حد استاندارد کشف شده را، تولیدات استان‌های دیگر به خصوص تولیدات زیر زمینی به خود اختصاص داده است، بنابراین برای صیانت بهتر از حقوق مردم استان و افزایش کیفیت و بهره‌وری در کلیه سطوح عملکرد اداره کل استاندارد استان، اداره مدیریت عملکرد، امور حقوقی و رسیدگی به شکایات برای اولین بار تشکیل گردیده است.
محمدرحیم بهره‌مند افزود: امید است بتوانیم در راستای صیانت از حقوق مردم بیش از پیش اقدام و عمل نموده و با حضور خود در تمام عرصه‌های نظارتی، ترویجی و فرهنگ‌سازی، قصد داریم استان بوشهر را برای سودجویان و متخلفانی که قصد عرضه محصولات بی‌کیفیت و تقلبی خود را دارند، به استانی ناامن و غیرقابل نفوذ تبدیل کنیم.
در این آیین، محمد صفدران، به عنوان سرپرست اداره مدیریت ارزیابی عملکرد، امور حقوقی و پاسخگویی به شکایات منصوب گردید. وی سرپرستی اداره امور آموزش و ترویج استاندارد و مسئولیت طرح و برنامه را نیز در کارنامه فعالیت خود دارد.

معیار سنجش لیان برگزار کرد: دوره آموزشی دوره مدیریت زمان+تصاویر

 جهت ارتقاء سطح علمی مدیران کنترل کیفیت واحد های تولیدی و کارشناسان آزمایشگاه همکار دوره آموزشی دوره مدیریت زمان در محل سالن اجتماعات اداره کل استاندارد برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی اداره کل استاندارد استان بوشهر: این دوره باتدریس آقایان محمد صفدران سرپرست اداره آموزش و ترویج و مصطفی ملکی برگزار گردید لازم به ذکر است در این دوره ۵۱ نفر از کارشناسان اداره کل و مدیران کنترل کیفیت و کارشناسان آزمایشگاه همکار حضور داشتند که۸۱۹ نفر ساعت آموزشی می باشد سرفصل های مطرح شده در دوره به شرح ذیل است:
– مفهوم زمان و فرصتهای از دست رفته
– متغییرهای زمان
– فرهنگ و زمان
– مدیریت زمان
– خود ارزیابی در زمان
– تصمیم گیری و مدیریت زمان
– روشهای مدیریت زمان
– یادگیری نه گفتن
– برنامه ریزی شخصی برای مدیریت زمان
– مدیریت جلسات
– مکاتبات اداری و مفهوم زمان
– مدیریت پروژه و زمان
– مدیریت تماسهای تلفنی و ارزش زمان
– ۲۰ عامل که در دیدگاه کلی شما نسبت به بایـدها ، لازم ها و خواسته موثر هستند

@liansanjesh

https://telegram.me/liansanjesh 
کانال تلگرام شرکت معیار سنجش لیان
مرکز آموزش و آزمایشگاه همکار استاندارد
را به دوستان خود معرفی کنید
دوره‌های جدید و نوآورانه برای همه‌ی گروه‌های سنی، علمی و اقشار جامعه در راه است...

پهنه ی کارهایم یا زیر هم می رود
یا به هم می ساید
زلزله و پس لرزه هاست کوه می آید
گسلی بس ژرف در راه موفقیت پدیدار آمده
امید به عرق جبین است که شاید سیلابش
آبرفتی به این گسل آورد
تا پر شود این چاله ی چالش ها
کاش می جوشید باز آن چشمه ی خشکیده باغبان

ساعتی می شد آفتاب از آسمان رخت بر بسته بود، باغبان میان راه ایستاده و باغ های اطراف را نگاه می کرد و یاد باغ آباد و بی نظیر خودش می افتاد، برای همین سرش را پایین انداخت تا کمتر خاطراتش را هم بزند.

آنجا برای کاری آمده بود و منتظر بود تا هر چه زودتر آخرین روزمرگی اش هم تمام شود و به خانه تنهایی خود باز گردد.

دست هایش را درون جیب هایش کرد، نه از سرما، فقط آن لحظه نمی دانست با دست هایش چه کند.

ستاره های قرمز و سبز توجه اش را به خود جلب کرد، چه زیبا می رقصیدند، و شیطنت وار دنبال هم در حال بازی و دویدن بودند، یک از آنها را زیر نظر گرفت، با سرعت می آمد و دور ستاره ای که ایستاده بود دور میزد و با سرعت می رفت.

مدتی گذشت،ناگهان نگرانی که نمی دانست از بهر چیست به احساسش حمله ور شد، به اطراف نگاهی کرد، احساس می کرد اتفاقی در راه است که آن روز را برایش سخت تر می کند.

در همین احوال بود که ناگهان درب باغی باز شد، گلی را دید که به سمت او می آید، آن گل با لبخند به او نگاه می کرد، نزدیکتر که رسید زمزمه ای کرد، قدری طول کشید تا باغبان از فضای ستاره ها بیرون بیاید، ثانیه ای مکث کرد، آن گل سلام کرده بود، باغبان علیک گفت، در آن نور ضعیف بعد از اندکی درنگ تاز آن گل را شناخت، با همیشه اش فرق کرده بود، در واقع این بار حضور و ظاهرش در روزمرگی های باغبان متفاوت بود، چرا که آن گل بخشی از روزمرگی های باغبان بود که حالا در فضایی دیگر و با جلوه ای دیگر ظاهر شده بود. آن گل آرام از کنار باغبان رد شد و رفت.

صدای ناله ای از سوی گلدان باغبان بلند شد، ناله ای که چند روزی بود شنیده می شد و حالا به فریاد بیشتر می ماند.

باغبان به خود آمد و نگاهی به وضع خود کرد و نگاهی به گلدان، گلدانی که او به زحمت سرهمش کرده و خاکش را کوبیده بود تا بتواند سرپا بایستند و ظاهرش را حفظ کند، حال از به هم خوردن تکه هایش صدای جلینگ جلینگش به هوا بلند شده بود.

باغبان ناگهان متوجه عمق مشکل شد، آری!! هرچند ظاهر گلدان را به حد قابل قبولی رسانده بود، اما!!! آیاگلدان واقعاً یارای ریشه دواندن گلی را خواهد داشت؟! و از هم نخواهد پاشید؟! یا اصلاً در آن خاک کوبیده شده امکان ریشه دواندن هست؟! آیا گلی قوی پیدا می شود که ریشه هایش ضمن فرو رفتن در این خاک بتواند تکه های گلدان را نیز در کنار هم نگهدارد؟!

صدای ناله و بی قراری گلدان بیشتر شد؛ مرا به خانه برگردان باغبانم، می خواهم آنجا باشم.

باغبان با اندوه گفت: چه شده گلدانم؟!!

گلدان گفت: مرا به خانه برگردان و بیش از این مپرس که این در عالم گلدان هاست و از شناخت تو فراتر است، همه چیز را نباید گفت! فقط مرا هرچه زودتر ببر!!

باغبان غمگین شد، به فکر فرو رفت و با خود گفت: باید بیشتر اندیشه کنم و راه چاره ای بیابم!
گلدانش را برداشت و سوی خانه تنهاییش روانه شد، همراه با بغض همیشگی و بدون قطره ای اشک شفابخش! چرا که چشمه اشکش خشکیده!

محمد صفدران

آذر ۱۳۹۲

باغبان آرام و آهسته قدم بر می داشت، باد سرد که نوید زمستان را می داد گونه هایش را نوازش می کرد، قدم قدم از روز مرگی هایش دور می شد و به خانه تنهاییش نزدیک تر؛ خسته و عصبی، شاید هم افسرده، مدتی است زانو هایش تاب تحمل تنش را ندارد! و این یعنی دیگر مدتی است نمی تواند افکارش، غم هایش، جهش های ذهنش، بی تابی هایش و یاد خاطرات بدش را زیر گام هایش له کند، آهسته قدم بر می داشت، به دور بر خود نگاه کرد، با دیدن صحرا باز قامتش خمیده تر شد، یاد آن گلستان افتاد، دستانش را درون جیب ها کرد، نه از سرما! که می خواست با فشار بر ران های خسته اش طوری که کسی نبیند به گام هایش کمک کند تا روان تر و سریع تر شوند، تا هر چه زودتر به منزل گاه برسد، کلید را چرخاند، وارد شد، تاریکی مطلق، و سکوت......! در تاریکی افتان و خیزان و با احتیاط به سمت روشن کردن چراغ رفت، روشن شد، سلام منزل! باز هم من و تو کنار هم هستیم! خوش به حالت که با تو حرف می زنم و سکوتت را می شکنم! پس کی تو سکوت مرا می شکنی!! گلدان تکانی سخت خورد!جلینگ جلینگه لرزش تکه تکه هایش باغبان را به خود آورد، دستی بر گلدان خود کشید! آه ببخشید تو هم اینجایی!! تو را از یاد نبردم چون همیشه با منی!! تو تا ابد کنار منی! و با خنده ای تلخ گوشه لبانش ادامه داد: تو تا ابد بیخ ریش خودمی! واسه همینه از بیخ ریشم داری سیاهی رو می بری که خودت رو روسیاه جلوه بدی! ناگهان بغض سخت همیشگی آمد! بغضی که که چاره اش قطره ی اشکی است!! ولی از اشک خبری نیست! چرا که چشمه اشکش هم خشکیده!

محمد صفدران

آذر ۱۳۹۲

خنده تلخم را روزگار  نشاند بر لبم

لیک این نیز دروغی بیش نیست!

مار زده داند که او با من چه ها کرد!!

محمد صفدران - آذر ۱۳۹۲

باغبان خسته از صحرا به خانه باز می گشت... از صحرایی که تا چندی پیش باغی بود پر از گل که همه آنها را روزی عاشقانه دوست داشت و با آنها روزگار میگذراند تا اینکه ناگهان ... آن حادثه و ....
به سمت خانه افتان و خیزان قدم بر میداشت و صدای جلینگ جلینگ کیسه اش خلوت کوچه را برهم میزد ... صدایی که از به هم خوردن تکه های گلدان شکسته اش بود!! و هر صدایی که از کیسه بلند میشد همچون تیری بر دل باغبان می نشست... و باغبان نمی نتوانست برای تسکینش اشکی بریزد .// چرا که چشمه اشکش خشکیده بود!!!

محمد صفدران

رد پاهایت را که میگیرم...
از تو دورتر میشوم...
شاید کفش هایت را برعکس پوشیده ای !!!!

س.ناظم زاده

درگذشت استوره مبارزه با نژاد پرستی آقای نلسون ماندلا را به همه مبارزان حق علیه باطل تسلیت عرض میکنم

روحش شاد، راهش پاینده باد

محمد صفدران

به گزارش سرويس بين‌‌الملل باشگاه خبرنگاران به نقل از بی بی سی، نلسون ماندلا، رییس جمهوری پیشین آفریقای جنوبی، رهبر جنبش ضدآپارتاید و برنده جایزه صلح نوبل در سن ۹۵ سالگی، در بیمارستانی در شهر پرتوریای آفریقای جنوبی درگذشت.

زوما گفت که ماندلا در ساعت هشت و ۲۰ دقیقه به وقت محلی درحالی که اعضای خانواده اش در کنارش بودند در آرامش درگذشت.

او گفت: "ملت ما بزرگترین فرزند خود را از دست داده است. مردم ما پدر خود را از دست داده اند. تقلای خستگی ناپذیر او برای کسب آزادی احترام جهانیان را برایش به همراه آورد."

شبکه تلویزیونی سی ان ان با قطع برنامه های عادی خود نطق تلویزیونی جاکوب زوما رئیس جمهوری آفریقای جنوبی درباره خبر درگذشت نلسون ماندلا را پخش کرد.

جاکوب زوما گفت: "مردم آفریقای جنوبی ، نلسون ماندلای دوست داشتنی ما که پدر موسس کشور دمکراتیک ما بود درگذشت. وی درحالیکه در کنار خانواده اش بود در تاریخ پنجم دسامبر حدود ساعت بیست و پنجاه دقیقه ی شب در کمال آرامش درگذشت. وی اکنون در آرامش است. کشور ما بهترین فرزند خود را از دست داد. مردم ما یک پدر را از دست دادند. هرچند ما می دانستیم که این روز فرا خواهد رسید اما هیچ چیز نمی تواند حس فقدان عمیق را در ما از بین ببرد. تلاش خستگی ناپذیر وی برای آزادی باعث شد تا احترام دنیا نصیبش شود. تواضع و مهربانی و انسانیت باعث شد که همه عاشقش باشند. دل و جان ما در کنار خانواده ی ماندلا است. ما به این خانواده ی بسیار مدیون هستیم. "

رئیس جمهور آفریقای جنوبی گفت: آنها فداکاری های زیادی کردند و زحمت زیادی کشیدند تا مردم ما بتوانند آزاد باشند. دل و جان ما در کنار کل خانواده ی ماندلا است.اکنون غمگین ترین لحظه ی ما است. کشور ما بهترین فرزند خود را از دست داد.

جاکوب زوما در ادامه تمجید از شخصیت نلسون ماندلا گفت: "نلسون ماندلا ما را درکنار هم قرار داد و ما در کنار یکدیگر با وی وداع خواهیم کرد. برای نلسون ماندلای دوست داشتنی یک مراسم تشییع جنازه ی دولتی برگزار خواهد شد.من دستور داده ام که پرچم آفریقای جنوبی از ششم دسامبر به حالت نیمه افراشته درآید و تا پایان مراسم برگزاری تشییع جنازه به حالت نیمه افراشته باقی بماند."

نلسون ماندلا که در کشورش با لقب "مادیبا" شناخته می شود، در ماه‌های اخیر چندین بار به دلیل مشکلات جسمانی در بیمارستان بستری شده بود.


*** زندگینامه

نِلسون رولیهلاهلا ماندِلا (زاده‌ ۲۶ تیر ۱۲۹۷ برابر با ۱۸ ژوئیه ۱۹۱۸ - درگذشته در ۱۴ آذر ۱۳۹۲ برابر با ۵ دسامبر ۲۰۱۳) نخستین رئیس جمهور آفریقای جنوبی است که در انتخابات دموکراتیک عمومی برگزیده شد. وی پیش از ریاست جمهوری از فعالان برجستهٔ مخالف آپارتاید در آفریقای جنوبی و رهبر کنگره ملی آفریقا بود. او به خاطر دخالت در فعالیت‌های مقاومت مسلحانه مخفی محاکمه و زندانی شد. مبارزه مسلحانه، برای ماندلا، آخرین راه چاره بود. ماندلا در طول ۲۷ سال زندان، که بیشتر آن را در یک سلول در جزیره روبن سپری کرد، مشهورترین چهرهٔ مبارزه علیه آپارتاید در آفریقای جنوبی شد. گرچه رژیم آپارتاید و ملت‌های طرفدار آن وی و کنگره ملی آفریقا را کمونیست و تروریست می‌دانستند، مبارزه مسلحانه بخشی جدایی‌ناپذیر از مبارزه علیه آپارتاید بود. ماندلا پس از آزادی از زندان در سال ۱۹۹۰، سیاست صلح‌طلبی را در پیش گرفت، و این امر منجر به تسهیل انتقال آفریقای جنوبی به سمت دموکراسی‌ای شد که نماینده تمامی اقشار مردم باشد.

ماندلا پس از دریافت جوایزی در طول چهار دهه، یک چهره سرشناس دولتمرد بود. او را در آفریقای جنوبی اغلب تحت عنوان مادیبا می‌شناختند، این عنوان افتخاری را بزرگان خاندان ماندلا به وی داده‌اند. این عنوان دیگر مترادف با نام نلسون ماندلاست. بسیاری از مردم آفریقای جنوبی نیز به‌نشانهٔ احترام وی را مخولو (پدربزرگ) صدا می‌زنند.


*** آغاز زندگی
ماندلا در یک خانواده تمبو در روستای کوچک موزو در ناحیه متاتا، مرکز مناطق ترانسکی از استان کیپ از اتحادیه آفریقای جنوبی به دنیا آمد. پدر ماندلا، گادلا هنری مپهاکانییسوا، عضو شورای سلطنتی مردم تمبو بود، او از زمان تولد این مقام را به ارث برده بود و ماندلا نیز قرار بود چنین مقامی را به ارث ببرد. پدر ماندلا نقشی اساسی در به سلطنت رسیدن جونگینتابا دالیندیبو در تمبو داشت، دالیندیبو نیز پس از مرگ گادلا با به فرزندی گرفتن ماندلا به صورت غیر رسمی این لطف وی را جبران کرد. در مجموع، پدر ماندلا چهار همسر داشت، که از این تعداد در مجموع سیزده فرزند (چهار پسر و نه دختر) داشت. ماندلا از نوسکنی فنی سومین ('سومین' از نظر نظام رتبه بندی پیچیده سلطنتی) همسر گادلا، در «اومزی» یا مزرعه‌ای که ماندلا بیشتر دوران کودکی خود را در آن سپری کرد به دنیا آمد.

رولیهلاهلا ماندلا در هفت سالگی، نخستین عضو خانواده خود بود که به مدرسه پا گذاشت، وی در مدرسه توسط یک معلم متدیست، با تبعیت از نام هوراسیو نلسون دریاسالار انگلیسی «نلسون» نام نهاده شد. پدر رولیهلاهلا وقتی وی نه ساله بود در نتیجه بیماری سل درگذشت، و جونگینتابا، نایب السلطنه سرپرستی وی را بر عهده گرفت. ماندلا در یک مدرسه تبلیغی وسلی در همسایگی محل زندگی نایب السلطنه مشغول به تحصیل شد. بر اساس رسوم تمبو، او در شانزده سالگی تشریف، و در موسسه شبانه روزی کلارک بری، مشغول به تحصیل فرهنگ غرب شد. او به جای سه سال، در دو سال مدرک مقدماتی خود را اخذ کرد.

ماندلا در نوزده سالگی، در سال ۱۹۳۷، به هلدتون، دانشکده وسلی در فورت بیوفورت که بیشتر خانواده سلطنتی در آن مشغول به تحصیل بودند عزیمت کرد، و به ورزش‌های بوکس و دو و میدانی علاقه‌مند شد. پس از کنکور|شرکت در کنکور، او شروع به تحصیل در مقطع کارشناسی علوم انسانی|کارشناسی در دانشگاه فورت هار کرد، او در این دانشگاه با اولیور تامبو، آشنا شد و آنها تبدیل به دوست و همکار پایداری شدند.

ماندلا در پایان سال اول تحصیلات خود، در تحریم شورای نمایندگی دانشجویان که در اعتراض به سیاست‌های دانشگاه انجام گرفت شرکت کرد، و پس از آن از فورت هار اخراج شد. کمی پس از آن، جونیگنتابا به ماندلا و جاستیس (پسر نایب السلطنه که وارث تاج و تخت بود) اعلام کرد که قصد دارد برای هر دوی آنها مراسم ازدواج ترتیب دهد. هر دو مرد جوان با ناراحتی از این مساله به جای آنکه ازدواج کنند، تصمیم گرفتند راحتی قلمرو نایب‌السلطنه را رها کرده و به تنها جایی که امکانش بود بگریزند: ژوهانسبورگ. ماندلا به محض ورود ب ژوهانسبورگ، به عنوان نگهبان معدن شروع به کار کرد. اما، بلافاصله پس از آنکه کارفرمای وی پی برد که ماندلا پسر ناتنی نایب‌السطنه‌است که از خانه گریخته وی را اخراج کرد. پس از آن ماندلا به لطف ارتباطی که با دوست و همکار خود والتر سیسولو داشت به عنوان منشی یک شرکت حقوقی شروع به کار کرد. ماندلا در حین کار، تحصیلات خویش را به صورت مکاتبه‌ای در دانشگاه آفریقای جنوبی (UNISA) به اتمام رساند، و پس از آن شروع به تحصیل در رشته حقوق در دانشگاه ویتواترسرند کرد. ماندلا در این مدت در شهرکی به نام الکساندرا زندگی می‌کرد.

*** فعالیت سیاسی
پس از آنکه حزب ملی گرا که اکثریت اعضای آن را آفریکانسهای طرفدار سیاست جدایی نژادی آپارتاید تشکیل می‌دادند در انتخابات ۱۹۴۸ پیروز شد، ماندلا در مخالفت کنگره ملی آفریقا در سال ۱۹۵۲ و مبارزات کنگره خلق در سال ۱۹۵۵، که اتخاذ منشور آزادی توسط آن برنامه بنیادین آرمان ضد آپارتاید را فراهم می‌کرد نقشی اساسی داشت. در این زمان، ماندلا و همکارش اولیور تامبو شرکت حقوقی ماندلا و تامبو را مدیریت می‌کردند، و خدمات حقوقی رایگان یا ارزان قیمت در اختیار آن دسته از سیاهانی که قادر به برخورداری از نمایندگی قانونی نبودند قرار می‌دادند.

ماندلا که در آغاز طرفدار مبارزه عمومی غیر خشونت آمیز بود، در ۵ دسامبر ۱۹۵۶ به همراه ۱۵۰ تن دیگر دستگیر شده، و متهم به خیانت شد. محاکمه به اتهام خیانت از ۱۹۵۶ تا ۱۹۶۱ ادامه یافت، و همگی آنان تبرئه شدند. از سال ۱۹۵۲ تا ۱۹۵۹ با روی کار آمدن طبقه جدیدی از فعالان سیاه‌پوست (آفریکانیست) در شهرکها که خواستار اتخاذ تدابیر جدی‌تری علیه رژیم حزب ملی‌گرا بود، فعالیت کنگره ملی آفریقا با اختلالات زیادی همراه بود. رهبران کنگره ملی آفریقا یعنی آلبرت لوتولی، اولیور تامبو و والتر سیسولو نه تنها احساس می‌کردند که تحولات با سرعت زیادی در حال رخ دادن است، بلکه رهبری خود را نیز در خطر می‌دیدند. درنتیجه آنان در تلاش برای جلب موقعیتی بهتر از آفریکانیست‌ها بر آن شدند که موقعیت خود را از طریق اتحاد با احزاب سیاسی کوچک سفیدپوست، رنگین پوست و سرخ‌پوست بهبود بخشند. آفریکانیست‌ها کنفرانس منشور آزادی را که در سال ۱۹۵۵ در کلیپتون برگزار شد به باد تمسخر گرفتند. دلیل آنها برای این کار آن بود که کنگره ملی آفریقا که بیش از ۱۰۰ هزار عضو داشت در اتحادیه کنگره تنها یک حق رای داشت، این اتحادیه چهار دبیر کل از پنج حزب حاضر از اعضای حزب کمونیست آفریقای جنوبی (SACP) داشت، که به شدت به سیاست‌های مسکو پایبند بودند.

در سال ۱۹۵۹، پس از آنکه بیشتر آفریکانیست‌ها، با حمایت مالی از غنا و پشتیبانی چشمگیر سیاسی از جانب باسوتو مستقر در ترنسوال از این کنگره جدا شده و تحت رهبری رابرت سوبوکوه و پوتالکو لبالو، کنگره پان آفریکانیست را تشکیل دادند کنگره ملی آفریقا بیشتر حمایت نظامی خود را ازدست داد. پس از قتل‌عام حامیان کنگره پان آفریکانیست، در مارس ۱۹۶۰، و تحریم کنگره پان آفریکانیست و کنگره ملی آفریقا، کنگره ملی آفریقا و حزب کمونیست آفریقای جنوبی به متابعت از جنبش مقاومت آفریقا (شورشیان لیبرال) و کنگره پان آفریکانیست پرداختند. لوتولی، که متهم به بی‌اعتنایی شده بود، به حاشیه کشانده شد، و کنگره ملی آفریقا و حزب کمونیست آفریقای جنوبی به کنفرانس فراگیر آفریقا در سال ۱۹۶۱، که تمامی احزاب در آن گرد آمدند تا به راهبرد مشترکی دست یابند متوسل شدند و در این کنفرانس ماندلا با اعلام تشکیل اومخونتووه سیزوه، که بر اساس ایرگو، نهضت چریکی یهودیان، تشکیل شده و رهبری آن را ماندلا و دنیس گلدبرگ، لیونل «راستی» برنشتاین، و هارولد ولپه فعالان یهودی حزب کمونیست آفریقای جنوبی بر عهده داشتند دعوت به مبارزه نظامی کرد.

پس از آن ماندلا پنهانی کشور را ترک کرد و با رهبران آفریقا در الجزایر و دیگر نقاط دیدار کرد. ماندلا که از پی بردن به عمق حمایت از کنگره پان آفریکانیست و عقیده عموم مبنی بر آنکه کنگره ملی آفریقا یک انجمن کوچک وابسته به قبیله خهوسا و تحت کنترل سفیدپوستان کمونیست قرار دارد شگفت زده شده بود، به آفریقای جنوبی بازگشت و مصمم شد تا بخش ملی گرای آفریقا را در اتحاد کنگره تقویت کند. تصور بر این است که بحث ماندلا با رهبران کمونیست بر سر این مساله منجر به خیانت متعاقب آن به ماندلا و دستگیری وی در نزدیکی هوویک شد. ویسل اینلاین ماندلا در زندگینامه خود به شرح این مطلب پرداخته‌است اما دست کم یکی از فعالان برجسته حزب کمونیست آفریقای جنوبی که در آن زمان به ماندلا نزدیک بود در بازگشت به آفریقای جنوبی مورد بی اعتنایی قرار گرفت.


*** دستگیری و زندانی شدن
در سال ۱۹۶۱، ماندلا رهبری اومخونتو وسیزوه (به معنای «نیزه ملت»، و نیز با علامت اختصاری "MK”) شاخه نظامی کنگره ملی آفریقا (ANC) را که خود یکی از بنیانگذاران آن بود بر عهده گرفت. او مبارزات خرابکاری علیه اهداف نظامی و دولتی را رهبری کرده، و طرح‌هایی تدوین کرد تا در صورتی که خرابکاری نتوانست به آپارتاید خاتمه دهد به جنگ چریکی متوسل شود. چند دهه بعد، خصوصاً در دهه ۱۹۸۰، اومخونتو وسیزوه تبدیل به جنگ چریکی علیه رژیم حاکم شد. ماندلا همچنین در خارج از کشور مبادرت به جمع‌آوری کمک‌های مالی برای MK کرد، و در دیدار با برخی از دولت‌های آفریقا ترتیباتی برای آموزش شبه نظامی داد.

در ۵ اوت ۱۹۶۲، ماندلا پس از هفده ماه گریز دستگیر شده و در دژ ژوهانسبورگ زندانی شد. ویلیام بلوم، یکی از کارکنان سابق وزارت امور خارجه آمریکا، گفته‌است سازمانسیا محل اختفای ماندلا را به پلیس اعلام کرده بود. سه روز بعد، در حضور ماندلا در دادگاه وی متهم به رهبری اعتصاب کارگران در سال ۱۹۶۱ و ترک غیرقانونی کشور شد. در ۲۵ اکتبر ۱۹۶۲، ماندلا به پنج سال زندان محکوم شد. دو سال بعد در ۱۱ ژوئن ۱۹۶۴، به اتهام شرکت ماندلا در کنگره ملی آفریقا (ANC) برای وی حکم دیگری صادر شد.

در حالیکه ماندلا در زندان بود، پلیس در ۱۱ ژوئیه ۱۹۶۳، رهبران کنگره ملی آفریقا را در مزرعه لیلیسلی، در ریوونیا، واقع در شمال ژوهانسبورگ دستگیر کرد. ماندلا نیز به محاکمه ریوونیا کشانده شد، و در این روند ماندلا، احمد کاترادا، والتر سیسولو، گووان مبکی، آندرو ملانجلی، ریموند مهلابا، الیاس موتسوئالدی، والتر مکوایی (که در حین محاکمات از زندان گریخت)، آرتور گلدریچ (که قبل از محاکمه اززندان گریخت)، دنیس گلدبرگ و لیونل «راستی» برنشتاین توسط قاضی پرسی یوتار متهم به خرابکاری و اتهاماتی معادل خیانت، که اثبات آن برای دولت ساده‌تر بود شدند.

ماندلا در بیانیه خود که از جایگاه متهم در آغاز جلسه دفاع خود در محاکمه ۲۰ آوریل ۱۹۶۴ در دیوان عالی پرتوریا بیان کرد، به تبیین دلیل توسل کنگره ملی آفریقا به استفاه از تاکتیک خشونت پرداخت. بیانیه وی نشان می‌داد که چگونه کنگره ملی آفریقا تا پیش از قتل‌عام شارپویل سالها از طریق صلح‌آمیز به دنبال مقابله با آپارتاید بوده‌است. این حادثه که هم‌زمان با برگزاری همه‌پرسی تأسیس جمهوری آفریقای جنوبی و اعلام وضعیت فوق‌العاده هم‌زمان با ممنوعیت فعالیت کنگره ملی آفریقا بود تنها چاره‌ای که برای کنگره ملی آفریقا باقی گذاشت توسل به خرابکاری بود. هر اقدام دیگری معادل تسلیم بی‌قید و شرط بود. ماندلا به ارائه توضیحاتی در مورد طراحی Manifesto of Umkhonto در تاریخ ۱۶ دسامبر ۱۹۶۱ به منظور افشای شکست سیاست کنگره ملی آفریقا پس از امتناع بیگانگان از سرمایه‌گذاری در کشور پرداخت.

اوبا این عبارات یه اظهارات خود خاتمه داد:
کاریکاتوری از کارلوس لاتوف که ماندلا را با زندانیان فلسطینی مقایسه می‌کند.

«در طول زندگی‌ام خود را وقف مردم آفریقا کرده‌ام. با استیلای سفدپوسان مبارزه کرده‌ام، و با استیلای سیاهان نیز مبارزه کرده‌ام. به دنبال آرمان جامعه‌ای آزاد و دموکراتیک که همه بتوانند در آن در توازن و با فرصت‌هایی برابر زندگی کنند بوده‌ام. این آرمان من است که امیدوارم با آن زندگی کرده و بدان دست یابم. اما اگر نیاز باشد آماده‌ام برای این آرمان بمیرم.»[۲]

برام فیشر، ورنون بران، خوئل جوفه، آرتور چاسکالسون و جورج بیزوس اعضای تیم وکلای مدافع متهمان بودند. هارولد هنسون در پایان جریان محاکمه برای درخواست تخفیف در مجازات به جمع وکلای مدافع پیوست. همگی متهمان به استثنای راستی برنشتاین گناهکار شناخته شده، اما از مجازات مرگ گریخته و در تاریخ ۱۲ ژوئن ۱۹۶۴ محکوم به حبس ابد شدند. از جمله موارد اتهامات آنان می‌توان از این موارد نام برد: شرکت در اقدامات نظامی، خصوصاً چهار مورد اتهام خرابکاری، که ماندلا همه آنها را پذیرفت، و توطئه برای کمک به دیگر کشورها در جهت حمله به آفریقای جنوبی، که ماندلا این اتهام را نپذیرفت.

ماندلا در جزیره روبن زندانی شد و از بیست و هفت سال زندان متعاقب آن هیجده سال را در این زندان به سر برد. در این زندان بود که ماندلا زندگینامه خود را، تحت عنوان راه طولانی آزادی نوشت. اما، ماندلا هیچ چیزی در مورد همدستی فردریک دکلرک در خشونت‌های دهه‌های هشتاد و نود، یا نقش همسر سابق خود وینی ماندلا در آن قتل‌عام افشا نکرد. اما، او بعدها در همکاری با دوست روزنامه‌نگار خود آنتونی سمپسون به بررسی این مسائل در ماندلا: زندگی‌نامه تایید شده پرداخت. ماندلا در مدتی که در زندان بود، همچنان با کنگره ملی آفریقا در ارتباط بود، و این کنگره در تاریخ ۱۰ ژوئن ۱۹۸۰ بیانیه‌ای از جانب وی منتشر کرد، که بخشی از آن به شرح زیر است: «متحد شوید! بسیج شوید! بجنگید! باید آپارتاید را در بین سندان اقدامات توده‌های متحد و چکش مبارزه مسلحانه در هم بکوبیم!»[۳]

در فوریه ۱۹۸۵ رییس جمهوری آفریقای جنوبی پیشنهاد آزادی مشروط او را به شرط محکوم کردن بی قید و شرط خشونت به عنوان ابزاری سیاسی را داد. وزرا با این پیشنهاد مخالف بودند زیرا معتقد بودند ماندلا هرگز در ازای آزادی شخصی به این متعهد نخواهد شد که سازمانش مبارزه مسلحانه را خاتمه بدهد. ماندلا پیشنهاد را قویاً رد کرد و از طریق دخترش زیندزی در اعلامیه ای گفت «چه آزادی به من پیشنهاد می شود در حالیکه سازمان مردم ممنوع باقی می ماند؟ تنها مردم آزاد می توانند مذاکره کنند. یک زندانی نمی‌تواند قرارداد ببندد.»

*** آزادی
ماندلا تا فوریه ۱۹۹۰ که تلاش کنگره ملی آفریقا و مبارزات بین‌المللی با شعار «نلسون ماندلا را آزاد کنید!» منجر به آزادی وی شد همچنان در زندان باقی‌ماند. فردریک د کلرک رئیس جمهور نیز هم‌زمان دستور آزادی ماندلا، و پایان ممنوعیت فعالیت کنگره ملی آفریقا را صادر کرد.

پس از نه ماه محاکمه، رای در تاریخ ۳۱ ژانویه ۲۰۰۱ صادر شد. فیمه تبرئه شد اما مقراهی گناهکار شناخته شد و به ۲۷ سال زندان در اسکاتلند محکوم شد. درخواست تجدیدنظر مقراهی در مارس ۲۰۰۲، رد شد و ماندلا در ۱۰ ژوئن ۲۰۰۲ به دیدار وی در زندان بارلینی رفت. ماندلا در اتاق دیدار با زندانیان در کنفرانسی خبری گفت، «مقراهی کاملاً تنهاست.» «کسی نیست تا با او حرف بزند. تنها ماندن یک انسان در طول دروه محکومیت خود یک عذاب روانی است.» ماندلا همچنین افزود: «شاید عادلانه باشد تا او به یک کشور مسلمان انتقال یابد چراکه کشورهای مسلمانی نیز هستند که مورد اعتماد غرب باشند. اگر او در کشوری همانند مراکش، تونس یا مصر باشد خانواده‌اش راحت‌ترمی‌توانند به دیدار وی بروند.» پس از آن مقراهی به زندان گریناک منتقل شد و وی دیگر در سلول انفرادی به سر نمی‌برد. کمیسیون بررسی پرونده‌های جنایی اسکاتلند اخیراً در حال بررسی پرونده وی است، و انتظارمی‌رود رای به ارجاع پرونده مقراهی به دیوان عالی اسکاتلند برای تجدیدنظر مجدد دهد.


*** ازدواج
ماندلا سه بار ازدواج کرد. وی نخستین بار با اولین نتوکو میس ازدواج کرد که گرچه با وی در ژوهانسبورگ آشنا شد، او نیز مانند خود ماندلا، اهل ناحیه‌ای بود که بعدها منطقه ترانسکی آفریقای جنوبی نام گرفت. این زوج دو پسر به نام‌های مادیبا (تمبی) و ماکگاتو، و دو دختر داشتند که هر دو ماکازیوه نام داشتند. دختر اول آنان در نه ماهگی درگذشت، و آنان دومین دختر خود را نیز ماکازیوه نامیدند. همه فرزندان آنان در واترفورد کامهلابا تحصیلات خود را انجام دادند. این زوج پس از ۱۳ سال در سال ۱۹۵۷ از یکدیگر جدا شدند، دلیل جدایی آنان شور انقلابی ماندلا بود و اینکه مذهب همسر ماندلا یعنی مذهبی بود که به تبلیغ سیاست بی‌طرفی سیاسی می‌پرداخت.

همسر دوم ماندلا، وینی مادیکیزلا-ماندلا، نیز اهل منطقه ترانسکی بود، گرچه آن دو نیز، در ژوهانسبورگ، یعنی شهری که وینی نخستین مددکار اجتماعی سیاه‌پوست آن بود با هم آشنا شدند. بعدها، وینی قربانی اختلاف خانوداگی ناشی از نزاع سیاسی کشور شد؛ در حالیکه شوهرش به اتهام تروریسم و خیانت در زندان جزیره رابن مشغول گذراندن حبس ابد بود، پدرش به سمت وزارت کشاورزی ترانسکی برگزیده شد. اختلافات سیاسی، منجر به جدایی در (آوریل ۱۹۹۲) و طلاق در (مارس ۱۹۹۶) است.

ماندلا در هشتادمین سالگرد تولد خود، با گراکا ماچل، بیوه سامورا ماچل، رئیس‌جمهور سابق موزامبیک و متحد کنگره ملی آفریقا که دوازده سال پیش در سانحه هوایی کشته شده بود ازدواج کرد.


*** بازنشستگی
ماندلا پس از پایان دوره ریاست جمهوری خود در سال ۱۹۹۹، تبدیل به یکی از طرفداران سازمان‌های فعال اجتماعی و حقوق بشر شد. وی جوایز بین‌المللی بسیاری از جمله نشان لیاقت و نشان سنت جان از ملکه الیزابت دوم و نشان آزادی ریاست جمهوری از جورج دبلیو. بوش دریافت کرد.

ماندلا در سفر خود به کانادا در سال ۱۹۹۸، به سخنرانی در جمع ۴۵٬۰۰۰ دانش‌آموز در اسکایدوم در شهر تورونتو پرداخت و مورد استقبال آنان قرار گرفت. در سال ۲۰۰۱، او نخستین فرد زنده‌ای نام گرفت که به عنوان شهروندی افتخاری کانادا برگزیده شد (تنها فردی که پیش از وی این عنوان را به دست آورده بود رائول والنبرگ، بود که پس از مرگ به چنین عنوانی دست یافته بود). گرچه دولت کانادا امیدوار بود ماندلا با تمامی آرا به عنوان شهروند افتخاری نائل شود، اما این امر به دلیل مخالفت حزب اتحاد کانادا و اعتراض راب اندرس نماینده پارلمان در مجلس نمایندگان کانادا مبنی بر اینکه ماندلا سابقاً یک «کمونیست و تروریست» بوده حاصل نشد.[۷] در همین حال، وی نخستین عضو افتخاری حکم کانادا، یکی از معدود اتباع کشورهای بیگانه بود که بالاترین نشان افتخار کانادا را به دست می‌آورد.

در تابستان ۲۰۰۱، بیماری سرطان پروستات ماندلا شناسایی و درمان شد. وی در طول هفت هفته درمان شد.

در سال ۲۰۰۳، ماندلا طی چند سخنرانی از سیاست خارجی دولت جرج دبلیو بوش انتقاد کرد، و اعلام کرد که جرج دبلیو بوش در مورد مساله جنگ عراق و در قضیه عدم متابعت از سازمان ملل متحد و دبیر کل آن کوفی عنان ممکن است انگیزه‌های نژادپرستانه داشته باشد. «آیا این به این خاطر است که دبیر کل سازمان ملل متحد یک سیاه‌پوست است؟ آنان هیچگاه در زمانی که دبیرکل سازمان ملل متحد سفیدپوست بود چنین اقداماتی انجام نمی‌دادند»

این اظهارات ماندلا حتی در میان برخی از طرفداران وی نیز، اعتراضاتی را به همراه داشت.

بعدها در همان سال، او به حمایت از ۴۶۶۶۴ بنیاد خیریه ایدز که نام آن از روی شماره زندان وی انتخاب شده بود، پرداخت.

ماندلا در ژوئن ۲۰۰۴، در ۸۵ سالگی، اعلام کرد که از زندگی سیاسی کناره‌گیری خواهد کرد. سلامتی وی رو به وخامت نهاده بود و وی می‌خواست زمان بیشتری را در کنار خانواده‌اش سپری کند. اما وی مبارزه علیه ایدز را از این مساله مستثنی کرده بود. او در ژوئیه ۲۰۰۴، به بانگکوک پرواز کرد تا در پانزدهمین کنفرانس بین‌المللی ایدز سخنرانی کند. پسر او، ماکگاتو ماندلا، در ۶ ژانویه ۲۰۰۵ در نتیجه ابتلا به ایدز درگذشت.

ماندلا همچنین از نهضت بین‌المللی مبارزه با فقر که گروه ONE نیز بخشی از آن است اعلام حمایت کرده‌است.

در ۲۳ ژوئیه ۲۰۰۴، شهر ژوهانسبورگ با اعطای نشان آزادی شهر در جشنی اورلاندو، سووتو بالاترین نشان افتخار خود را به ماندلا اعطا کرد.

امروزه، ماندلا هنوز برای سازمان‌های آموزشی جهان همانند United World Colleges و Round Squareکه برای عقاید وی در زمینه صلح جهانی اهمیت زیادی قائلند از چهره‌های سرشناس جهان محسوب می‌شود. کمیته بین‌المللی المپیک برای چهره برگزیده فعال در زمینه مسائل بشر دوستانه یعنی المپیک زمستانی ۲۰۰۶ ماندلا از اهمیت زیادی قائل است.


***کتاب ها و مقالات
ماندلا کتاب ها و مقالات متعددی منتشر کرده است. خاطرات وی با نام راه دشوار آزادی با ترجمه مهوش غلامی به فارسی ترجمه شده است. آخرین کتاب در مورد وی با نام انگلیسی Conversation with Myself - "خودگوئی های من"- که در سال ۲۰۱۱ از سوی بنیاد ماندلا مشتمل بر ناگفته های زندگی وی انتشار یافته در سال ۱۳۹۰ در زبان فارسی با عنوان پندارها و گفتارها با ترجمه علی‌اکبر عبدالرشیدی انتشار یافته است.


*** جوایز و افتخارات

عفو بین‌الملل سفیر جایزه وجدان (۲۰۰۶)
جایزه صلح نوبل (۱۹۹۳)
عضو افتخاری حکم افتخاری کانادا
حکم افتخاری سنت جورج
مدال آزادی ریاست‌جمهوری
جایزه صلح لنین (۱۹۹۰)
بهارات رانتا (۱۹۹۰)
حکم لیاقت (۱۹۹۵)
آزادی شهر از ژوهانسوبرگ (۲۰۰۴)


*** مسایل جانبی
در صحنه آخر فیلم آمریکایی ساخت ۱۹۹۲ «مالکولم ۱۰»، ماندلا که -- پس از ۲۷ سال زندان به تازگی آزاد شده‌است – به صورت یک معلم مدرسه در یک کلاس درس در سووتو نشان داده می‌شود. او بخشی از یکی از سخنرانی‌های مالکولم ۱۰، از جمله عبارت زیر را تکرار می‌کند: «اعلام می‌کنیم که حق داریم همانند دیگر انسان‌های زمین باشیم، و باید به عنوان انسان مورد احترام باشیم، و باید در این جامعه، بر روی این زمین، در این دوره از حقوق انسانی که خواهان احیای آن هستیم، برخوردار باشیم. . . .» آخرین عبارت این جمله از این قرار است: «به هر طریق لازم.» ماندلا به کارگردان فیلم اسپایک لی اطلاع داد که وی قادر به ادای این عبارت در برابر دوربین نیست، چرا که ممکن است دولت آپارتاید از این عبارت علیه وی استفاده کند. لی نیز نظر ماندلا را پذیرفت، و در آخرین لحظات عبارت «به هر طریق لازم» توسط خود مالکولم ۱۰ ادا شد.
کوئین و پول روجر ترانه‌ای به نام بگو که واقعیت نداره در کنسرت بازگشت قهرمانان، برای جنبش ۴۶۶۶۴ نلسون ماندلا سرودند. این ترانه نوشته راجر تیلور، طبل زنکوئین سروده شده بود.
دسته معروف اسکا خواص، که شهرتشان بیشتر به خاطر قطعات دو آهنگه آنان بود که به تبلیغ اتحاد نژادی در انگلستان می‌پرداخت ترانه‌ای با نام نلسون ماندلای آزاد سرود. در سال ۱۹۸۴، اتحادیه دانشجویان دانشکده وادهام، آکسفورد با تصویب پیشنهادی اعلام کرد که تمامی دانشکده‌ها این ترانه را به یاد نلسون ماندلا، جایگزین 'باپ' (دیسکو) کنند، و علارغم آزادی ماندلا این روند همچنان ادامه دارد.
ماندلا علاقه زیادی به پارچه‌های نقش‌دار دارد. او حتی در موقعیت‌های رسمی نیز، پارچه‌های نقش‌دار به تن می‌کند. پیراهن‌های این سبک در آفریقای جنوبی به "پیراهن مادیباً مشهور هستند.
سی.ان.ان. در سال ۲۰۰۳، به دلیل اشتباه در پشتیبانی از کلمه عبور سایت خود، آگهی فوت از پیش نوشته شده ماندلا و چند شخصیت سرشناس دیگر را به اشتباه در وب‌گاه خود منتشر کرد اعلان نادرست.

کن لیوینگستون، شهردار لندن، با وجود مخالفت‌های زیاد خواستار نصب مجسمه‌ای از نلسون ماندلا در ضلع شمالی میدان ترافالگار است.
جانی کلگ آوازی را با نام «آسیمبونانگا (ماندلا)» را به ماندلا تقدیم کرده‌است، در این آهنگ از دیگر فعالان مخالف آپارتاید همچون استیو بیکو، ویکتوریا مخنگه، و نیل آگت نیز یاد شده‌است.
ماندلا نیز مانند محندس گاندی تبدیل به نماد آزادی و برابری در سراسر جهان شده‌است.
«خداحافظ بافانا»، فیلمی در مورد زندگی ماندلا، ساخته شد. این فیلم در سال ۲۰۰۷ به نمایش درآمد.[۱۴]
دیک چنی به عنوان نماینده مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا، علیه مصوبه کنگره آمریکا که خواستار آزادی ماندلا از زندان شده بود، رای داد. چند سال بعد، ماندلا چنی را «دایناسور» خواند.

ماندلا در «جشن بشردوستانه» المپیک اظهاراتی به قرار زیر ادا کرد:
"هفده روز، هم‌اتاقی هستند. "هفده روز، رفیق شفیق هستند. "و بیست و دو ثانیه، رقیب هم هستند. "هفده روز برابر. بیست و دو ثانیه رقیب. "چه دنیای جالبی است. "این همان امیدی است که در بازی‌های المپیک می‌بینم.

ماندلا در سفر باشگاه منچستر یونایتد به آفریقای جنوبی در تابستان ۲۰۰۶ عضو افتخاری این باشگاه شد.

به گفته تایم ۱۰۰، ماندلا یکی از چهار نفری است که در طول تاریخ در شکل‌گیری قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم نقش داشته‌است. سه تن دیگر عبارت‌اند از بیل گیتس، پاپ ژان پل دوم، و اوپرا وینفری.
وی در سال ۱۹۹۲ جایزه منصوب به آتاتورک که از سوی ترکیه به وی اهدا شده بود را نپذیرفت.

**** فیلم سینمایی سال ۲۰۱۳
این فیلم ۱۴۶ دقیقه‌ای با عنوان ماندلا، راه طولانی تا آزادی با شرکت ادریس البا بازیگر بریتانیایی بر اساس زندگینامه‌ای با همین عنوان از ماندلا تهیه شد. فیلم رکورد فروش فیلم‌هایی که در روزهای تعطیلات اکران نمی‌شوند را شکست و از همان روزهای نخست به پرفروش‌ترین فیلم در بازار سینمایی آفریقای جنوبی بدل شد.

*** مرگ
وی روز پنجشنبه ۵ دسامبر ۲۰۱۳ (۱۴ آذر ۱۳۹۲) در شهر ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی درگذشت. جاکوب زوما، رئیس جمهور آفریقای جنوبی در بیانیه‌ای تلویزیونی این خبر را اعلام کرد و گفت که آقای ماندلا اکنون "ما را ترک کرده است." زوما گفت که ماندلا در ساعت هشت و ۲۰ دقیقه به وقت محلی درحالی که اعضای خانواده‌اش در کنارش بودند در آرامش درگذشت .

وقوع زلزله مهیب عصر امروز  پنج شنبه مورخ ۰۷/۰۹/۱۳۹۲ در شهرستان دشستان و کشته و زخمی شدن تعدادی از هم استانی‌ها موجب تاثر و تالم شده است.

این ضایعه را به مقام معظم رهبری، مردم شهید پرور ایران و مردم ولایتمدار استان بوشهر و دیار فرهنگ پرور دشتستان و خانواده‌های بازماندگان تسلیت می‌گویم.

محمد صفدران

شاه دین گفت به عباس دلاور ز جا برخیز ببین حالم برادر

علم بر گو به دستِ کی سپارم به غیر از تو علمداری ندارم

علم را نوبت دیگر بپا کن به من هم یاری از بهر خدا کن

علم بر گو به دست کی سپارم به غیر از تو علمداری ندارم

در عالم جز منِ مظلوم و بی یار کسی نشنیده شاهی بی علمدار

علم برگو به دست کی سپارم به غیر از تو علمداری ندارم

علمدار سپاهم ای برادر شهید بی گناهم ای برادر

ما گر ز سر بریده می ترسیدیم
در مجلس عاشقان نمی رقصیدیم...!!!

( ح.مهندسی )

جواب محمد صفدران:

آری رقص در مجلس عاشقان...
به زه پای برهنه در صف چلاقان!!!!
در بزم رقص سربداران...
رقصیم گر شود میدان همه تیر باران...

۱۰/۰۵/۱۳۹۲

لب او مست تلافی و ، ادب مانع کام!!!

 ساغر عیش به کف ، در رمضانم دادند....

 ( ح.مهندسی )

جواب محمد صفدران:

چو ادب شد مانع کام.......

ساغر بی ادبی ریزم در این جام

چو ساغر عیش به نیمروز رمضانم رسید بر کف ......

نگهدارمش تا به افطار، مزین بسرور و به صرف تار و دف

چه رنجی نهفته س

 پشت پلک صبوری عاشقی؛

 که می داند

 چرخ میشود

 میان چرخ دنده های روزگار یک دنده !!

 - بسان بوی گل اما....

 جاری میشود!

 عاشق؛

 -پیامبر ست...!

 در جهان؛

 - چند پیامبر مانده ست؟!

 ( ح.مهندسی )

جواب محمد صفدران:

تو که خواندی عاشقان را پیامبر
درنگی کن بشین پای این منبر
عاشق که روزی داشت عطر مشک و انبر
شدست اینک بازیچه گربه و مار و انتر
نه دلیلیست یک دنده بودن ز بیچاره ی روزگار
عاشقان از دست این بازیچه ها کردند فرار
نتواند که هیچ پیامبر کند اینجا قرار
ز دست دیو و ددان همه خواندند سرود الفرار
عصر پیامبری آنگاه بسر آمد
که مهریه شد مایه ی کسب درآمد
پیامبر چو دید از پسش بر نیامد
ره خلوت گرفت و دگر برون نیامد
کنون هست پیامبران بسیار در پستوی خانه
لیک نتوانند که برون آیند در این زمانه
بدان تا زندگی مثال چاقوست و هندوانه
دگر هیچ پیامبری نخواهد زد جوانه

صدای آهنگ آشنایی از بیرون می آید...باغبان به گوشه دیوار نگاه میکند!! جایی که کیسه گلدان شکسته اش را گذاشته بود!! و حالا جای خالیش آنجا دل باغبان را می آزرد!! موسیقی نزدیک و نزدیک تر میشود!! ساعت 21:00 است، وقت خداحافظی با گلدانش!خاطراتش را با گلش و گلدانش مرور میکند!! حالا صدای موسیقی با صدای ماشین هر دو از پشت دیوار خانه اش شنیده میشود!! ناگهان صدای زنگ باغبان را برهم میریزد!! سراسیمه به طرف در میرود!! مامور حمل زباله را میبیند که کیسه گلدان شکسته در دستش است!!آقا این مال شماست!! باغبان با تعجب میگوید!!آری...!مامور کیسه را به طرف باغبان دراز میکند!!بگیرید آقا این را ما نمیتوانیم ببریم!معذوریم!کیسه را به باغبان میدهد و دور میشود!! و باغبان متعجب و البته خوشحال کیسه را در آغوش میگیرد!!به داخل بر می گردد!!و ناگهان در خلوت خانه باز به یاد گلدان شکسته اش حق حق را آغاز میکند!!اما اشکی جاری نیست!چرا که چشمه اشکش خشک شده!

صدایی از بیرون به گوش میرسد!!!!! آهای چینی بند میزنیم!!!

باغبان ناگهان برقی در چشمانش روشن میشود!! با عجله کیسه ای را که گوشه اتاق گذاشته بر میدارد و به بیرون می دود

آهای چینی بند زن صبر کن...

کیسه اش را باز میکند و به چینی بند زن محتوایش را نشان میدهد

بند زن توی کیسه را نگاه میکنند

با تعجب می پرسد این چیست؟!!!

باغبان میگوید گلدانم!! شکسته است، میخواهم بندش بزنم!!

بند زن سری تکان میدهد!! نمی شود دیگر کار از بند زدن برای این تیکه پاره ها بر نمی آید! نمیشود آن را بند زد!حتی چسب هم نیمشود چه رسد به بند!

باغبان التماس میکند و بند زن کماکان میگوید نمیشود!

باغبان سر را پایین می اندازد و غمزده تر از همیشه به داخل خانه تنهایی هایش بر میگردد!!

کیسه را در آغوش میگیرد و با حقق به خواب میرود! حق حقی بدون اشک! چرا که چشمه اشکش هم خوشکیده!

محمد صفدران

اینک در گوشه ذهن منظره ای مجسم گشته!

درختی سبز میان کویر داغ سایه ای گسترده!

نعلینی بافته از برگهای سبز و تازه!

چشمه ای جوشان....

شالاپ شالاپ پاها در آب!

عجب شوخی بپاست پشت پلک های خسته ام!

محمد صفدران

آبان یک هزار و سیصد و نود و دو

زخم هایم را شخم میزند گاوآهن روزگار!

دگر شاخه هایم توان جستن های پندوکی را هم ندارم!!

کو سرکه ای تا جلا دهد سکه ی رنگ پریده ام را!!!

محمد صفدران

آبان یک هزار و سیصد و نود و دو

پندوک: نوعی پرنده ای بسیار کوچک در زبان محلی بوشهری که مدام روی شاخه ها می پرد و آرام و قرار ندارد.

در کنار باغ گل باغبانی نشسته! زانوهایش در بغل!در کنارش گلدانی شکسته!
به او نزدیک تر میشوم! شانهایش از حق حق میلرزد! باغبان چه شده!
باغبان سر بلند میکند! با نگاهی گریان! نفس هایی که نا مرتب بیرون می آید!
گلم گلدانم را شکست!!! دست بر شانه ایش میگذارم! دلداریش میدهم! اشکال ندارد، گلدانی دیگر! سرش را پایین می اندازد!!! با حق حقی دوباره می گوید:
نه هیچ گلی آن گل می شود و نه این گلدان دیگر به کار گلی دیگر می آید!!!!!

محمد صفدران

بسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ

اللَّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ الحُجَةِ بنِ الحَسَن صَلَواتُکَ علَيهِ و عَلي آبائِهِ فِي هَذِهِ السَّاعَةِ وَ فِي كُلِّ سَاعَةٍ وَلِيّاً وَ حَافِظاً وَ قَائِداً وَ نَاصِراً وَ دَلِيلًا وَ عَيْناًحَتَّى تُسْكِنَهُ أَرْضَكَ طَوْعاً وَ تُمَتعَهُ فِيهَا طَوِيلا" بِرَحمَتِکَ يا اَرحَمَ الرَّاحِمِين

پانزدهم شعبان سالروز ولادت با سعادت و پر برکت دوازدهمين اختر درخشان سپهر امامت و ولايت، يگانه منجي عالم بشريت، خاتم الاوصيا و مفخر الاولياء ،حضرت حجت بن الحسن العسگري مهدي موعود (عج) را به تمامي منتظران حضرتش تبريک و تهنيت عرض مي‌نماييم.

محمد صفدران

وقوع زلزله مهیب عصر امروز سه شنبه مورخ ۲۰/۰۱/۱۳۹۲ در شهرستان دشتی و کشته و زخمی شدن تعدادی از هم استانی‌ها موجب تاثر و تالم شده است.

این ضایعه را به مقام معظم رهبری، مردم شهید پرور ایران و مردم ولایتمدار استان بوشهر و دیار فرهنگ پرور دشتی و خانواده‌های بازماندگان تسلیت می‌گویم.

محمد صفدران

طی حکمی مهندس محمد صفدران به سمت مسؤول طرح و برنامه اداره کل استاندارد بوشهر منصوب گردید

طی حکمی به شرح ذیل، از سوی مهندس امیرحسین محتشم مدیر کل محترم اداره ی استاندارد و تحقیقات صنعتی استان بوشهر مهندس محمد صفدران به سمت مسؤول طرح و برنامه اداره کل استاندارد بوشهر منصوب گردید

شرح حکم

جناب آقای مهندس محمد صفدران

با سلام و احترام؛

حسب تعهد، شایستگی، تجربیات مکتسبه و نیز حسن عملکرد، به موجب این ابلاغ حضرت عالی به سمت مسؤول طرح و برنامه اداره کل منصوب میگردید.امید است با اتکال به خداوند متعال در انجام وظایف محوله پیروز و سربلند باشید.

امیر حسین محتشم

مدیر کل

شماره:۲۶۴۹ مورخ ۱۴/۰۲/۱۳۹۱